Tylne sklepienie pochwy

W górnej części pochwy znajduje się dolna (w kształcie klina) część macicy. Ta część pochwowa macicy (portio vaginalis uteri) tworzy zakończenie pochwy. Górna, rozszerzona część pochwy obejmuje portio vaginalis i przechodząc w nią tworzy pierścieniowate sklepienie pochwy (lornix vaginae) Oś macicy przebiega skośnie w kierunku pochwy, wskutek czego dolna część macicy (portio vaginalis) skierowana jest ku tylnej ścianie pochwy. Ponieważ ściana ta jest wyraźnie dłuższa niż przednia, łatwo można rozróżnić przednie, płytsze sklepienie pochwy, leżące przed dolną częścią macicy od o wiele głębszego, tylnego sklepienia pochwy, leżącego poza portio vaginalis (na tabl. II oznaczone nr 17). Tylne sklepienie pochwy stanowi u leżącej na wznak kobiety najniższe miejsce pochwy, w którym zbiera się nasienie.

Jak uwidoczniono na tabl. II, tylne sklepienie pochwy graniczy od tylu i od góry z wysuniętą ku dołowi, kieszeniowatą zatoką jamy brzusznej (ukośnie zakreskowana, nr 5). Zatoka ta – od nazwiska autora, który ją pierwszy opisał – nazywa się zatoką Douglasa (cavum Dougiasi, nr 15). Sięga ona dość głęboko (co zależy zresztą od odmian indywidualnych) po- między przednią ścianę odbytnicy a tylne sklepienie pochwy. Zważywszy fakt, że obydwa te narządy oddzielone są od siebie bardzo cienką warstwą tkanek, nazywaną otrzewną fperi- toneum), oraz że ściana pochwy w tym miejscu jest cieńsza niż gdziekolwiek indziej, należy zwrócić uwagę na praktyczne tego znaczenie. Bowiem w czasie spólkowania może dojść do rozerwania lub przebicia tego właśnie miejsca, gdy mężczyzna zachowuje się brutalnie. Stwarza to niebezpieczeństwo, ponieważ otrzewna jest bardzo podatna na wszelkie zakażenia, a pochwa zawiera przecież liczne bakterie, które mogą to spowodować.