Jajnik (ovarium) jest narządem parzystym, podobnie jak jajowody. Ma kształt, owalny, lecz jeden z jego brzegów jest prosty. Długość jajnika wynosi ok. 3-5 cm, szerokość 1,5-3 cm, a grubość 0,5 – 1,5 cm. Jest narządem elastycznym, ma nierówną powierzchnię spowodowaną przez rozwijające się i pękające pęcherzyki jajowe.
Owalny brzeg oraz obydwie powierzchnie jajnika leżą swobodnie w jamie brzusznej. Prostym, najdłuższym brzegiem przyczepiony jest do tylnej ściany wiązadła szerokiego. Oprócz tego, za pomocą jednego własnego wiązadła, jest przymocowany do bocznego brzegu macicy, drugie własne wiązadło (wiązadło wieszadłowe jajnika, zaznaczone na tabł. 11 numerem 9) przyczepia go do ściany miednicy. Dzięki powyższemu, położenie jajnika (mimo że podlega zmianom) jest stałe. Lejkowate, brzuszne ujście jajowodu leży w bezpośredniej bliskości wolnego, tylnego brzegu oraz przyśrodkowej powierzthni jajnika.
W jajnikach znajdują sio zawiązki niezliczonych ilości jaj. Mają tu miejsce bezustanne procesy rozwoju i zmian wstecznych. W procesie rozwoju powstaje pęcherzyk wypełniony płynem, a w jednej z jego ścian znajduje sią jajo. Pęcherzyk ten dojrzewa w regularnych odstępach czterotygodniowych i to naprzemiennie w obydwu jajnikach, tj. raz w jednym, raz w drugim (ścisłej kolejności nie udało sią niezbicie udowodnić). W końcowym okresie swego rozwoju pęcherzyk staje się już dojrzały do pęknięcia, Pęcherzyk ten, od nazwiska odkrywcy (Reinier de Graaf, zmarły w 1673 r.) nazywa się pęcherzykiem Graafa. Pęcherzyk dojrzały już do pęknięcia może osiągnąć wielkość wiśni, a w czasie swego rozwoju zawsze dosięga powierzchni jajnika, powodując wytworzenie się na niej kulistych uwypukleń. U wierzchołka pęcherzyka ściana jego staje się coraz cieńsza, aż w końcu pęka. Wypływający przy tym prąd płynu unosi ze sobą jajo (posiadające zaledwie 0,2 mm średnicy). W ten sposób jajo przedostaje się do jamy brzusznej w pobliże ujścia brzusznego jajowodu, po czym – w powyżej opisany sposób – przedostaje się do jajowodu.
Leave a reply