Macica (ulerus)

Zmiany tego rodzaju, występujące zarówno w ciąży, jak i w wieku starczym, mają oczywiście duże znaczenie dla współżycia seksualnego. Macica (ulerus) jest narządem spełniającym o wiele ważniejsze funkcje niż zewnętrzne narządy płciowe i pochwa. Nie potrzebujemy jednak omawiać ich tak szeroko jak poprzednio opisanych narządów. Głównym zadaniem macicy jest przyjęcie z jajowodu zapłodnionego jaja, wszczepienie go w swoją śluzówkę, odżywianie go i ochranianie, a w końcu wydalenie płodu na światło dzienne.. Jest to więc narząd rodny, którego opis należy raczej do podręczników położnictwa, a nie mieści się w ramach niniejszej książki.

Macica ma kształt spłaszczonej gruszki, zbudowanej z tkanki mięsnej gładkiej (niezależnej od woli), przetkanej obficie włóknami elastycznymi. Od wewnątrz wyścielona jest błoną śluzową, a od zewnątrz przeważająca jej część pokryta jest otrzewną. Jej górna, szersza część nazywa się trzonem macicy (corpus uteri, oznaczony na tabl. II nr 14). Dolny, zwężony odcinek stanowi szyjkę macicy (cervix uteri, nr 16).

Dolną, trzecią część szyjki, uwypuklającą się w kształcie klina do pochwy i zamykającą ją od góry, poznaliśmy już jako dolną część pochwową macicy (portio vaginalis uierij. Na tym miejscu musimy się nią zająć nieco obszerniej, gdyż odgrywa ona dużą rolę przy spółkowaniu. Najdokładniejszy obraz portio vaginalis widzi się głęboko w pochwie wówczas, gdy rozchyli się jej ściany narzędziem lekarskim lub palcami. Na tabl. IV, po stronie lewej, przedstawiony jest naturalnej wielkości obraz portio vaginalis pierwiastki, tj. kobiety, która nigdy nie rodziła, a po stronie prawej – wieloródki, tj, kobiety, która urodziła co najmniej kilkoro dzieci. Różnica jest wyraźna: u pierwiastki część pochwowa jest wydłużona, a ujście macicy (ostium uteri) jest bardziej zaokrąglone, natomiast u wieloródki część pochwowa jest większa, masyw- niejsza, a ujście macicy przedstawia obraz mniej lub więcej szerokiej szpary poprzecznej, od której na obydwa boki przebiegają zwykle bliznowate wręby. Tylko w tym przypadku ujście macicy przybiera ksztait rzeczywiście nieco zbliżony do ust. Właściwie tylko wówczas można mówić z pewną dozą słuszności o wargach ujścia macicy. Czyni się to jednak zawsze i nazywa się wargą przednią część portio vaginalis leżącą przed ujściem macicy, natomiast wargą tylną – część leżącą poza tym ujściem.